Chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên và thanh niên đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe người dân và đảm bảo có được các thế hệ tương lai khỏe mạnh. Nhằm tránh những bất cập và khoảng trống trong chính sách về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục vị thành niên, thanh niên.
Hiện nay, tình trạng quan hệ tình dục sớm, tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục ở lứa tuổi vị thành niên có xu hướng gia tăng. Tuy nhiên, các em chưa có kiến thức, kỹ năng đầy đủ để bảo vệ sức khỏe của bản thân. Hơn nữa, khi giáo dục về sức khỏe sinh sản cho các em, cha mẹ cũng thường có tâm lý e dè, né tránh, trong khi các em rất cần được hướng dẫn đầy đủ, sâu sắc. Khi có thắc mắc về những vấn đề “thầm kín”, các em sẽ có xu hướng tự lên mạng tìm hiểu hoặc tâm sự với bạn bè hơn là sẻ chia với cha mẹ và gia đình.
Theo BS Bùi Thị Diễm Thuý – Khoa Chăm sóc Sức khỏe sinh sản và Phụ Sản, Trung tâm Y tế huyện Phú Tân, tại mỗi cơ sở y tế trên địa bàn huyện đều triển khai cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản nói chung và sức khỏe tình dục cho vị thành niên nói riêng. Tuy nhiên, hầu như các em không tiếp cận do e ngại hoặc do các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình hiện nay tập trung chủ yếu vào những người đã kết hôn.
Hiện nay tại Việt Nam, vị thành niên, thanh niên được thụ hưởng chất lượng cuộc sống cao hơn, tiếp cận thông tin ngày càng đa dạng và dễ dàng hơn.
Hơn 90% thanh thiếu niên trong độ tuổi 10-24 cho biết đã trao đổi và tiếp cận thông tin thông qua các kênh hiện đại như internet, truyền hình và tin nhắn trên điện thoại di động nhưng chỉ có 1/3 số đó sử dụng internet để tìm hiểu thông tin về sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục.
Trong khi đó, các chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản thanh thiếu niên vẫn đang tồn tại một số hạn chế, thách thức. Chẳng hạn, việc cung cấp thông tin về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên và thanh niên vẫn đang sử dụng các cách truyền thông trực tiếp là chính, việc áp dụng một số hình thức truyền thông sử dụng công nghệ thông tin như tương tác qua mạng xã hội, đường dây nóng vẫn đang ở quy mô thử nghiệm, sáng kiến trong khuôn khổ các dự án và chưa có các bằng chứng thuyết phục.
Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại ngày nay, với sự mở rộng của các loại văn hóa phẩm, mối quan hệ rộng mở, lối sống phóng khoáng, tuổi trưởng thành được “trẻ hóa” khiến trẻ vị thành niên đứng trước nhiều nguy cơ, đặc biệt là việc mang thai ngoài ý muốn, bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hơn lúc nào hết, chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên cần được quan tâm từ các cấp, các ngành và mỗi người dân.
Ngành y tế có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các nhu cầu chăm sóc sức khỏe vị thành niên. Trong vấn đề thăm khám cho vị thành niên, thanh niên, cán bộ y tế cần tư vấn giải đáp những thắc mắc, lo âu về phát triển vị thành niên; tư vấn, trao đổi thông tin chính xác; tư vấn về tình dục an toàn và lành mạnh; tư vấn về biện pháp tránh thai an toàn cho vị thành niên, thanh niên, lưu ý bao cao su là một biện pháp tránh thai và tránh được bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Vị thành niên là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ em thành người trưởng thành. Các em có những đặc điểm tâm sinh lý đặc thù như thích thử nghiệm, thích khám phá cái mới, khám phá năng lực bản thân, năng động, sáng tạo. Với những đặc điểm này, vị thành niên liên tục đối mặt với những thách thức cũng như nguy cơ. Để vượt qua, vị thành niên cần được đáp ứng những nhu cầu cơ bản gồm một môi trường an toàn, thông tin đầy đủ và chính xác, những kỹ năng sống, dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe phù hợp./.
YTCC: Lâm Bảo Giang – TYT Phú Hiệp – TTYT huyện Phú Tân
